Dzień Sybiraka

Dzień Sybiraka

(2013-05-24)

Posłowie Prawa i Sprawiedliwości chcą, by 17 września ustanowić Dzień Sybiraka. W piątek skierowali do laski marszałkowskiej projekt uchwały Sejmu w tej sprawie.

Posłowie Prawa i Sprawiedliwości chcą, by 17 września ustanowić Dzień Sybiraka. W piątek skierowali do laski marszałkowskiej projekt uchwały Sejmu w tej sprawie.

W czasie czterech masowych deportacji obywateli polskich z ziem zajętych w 1939 r. przez Związek Radziecki wywieziono do północnej części ZSRR i na Syberię (w tym do północnego Kazachstanu) co najmniej 330 tys. osób. Deportacja nie miała wyłącznie charakteru narodowościowego – prawie jedną trzecią zesłanych stanowili Białorusini, Ukraińcy i Żydzi. "Obywatele polscy byli w barbarzyński sposób uprowadzani z domów, odzierani z godności, skazywani na katorgę, głodzeni, zmuszani do morderczego wysiłku i pozbawiani wszelkiej nadziei na powrót do kraju" – stwierdzili autorzy projektu uchwały.

Choć Dzień Sybiraka byłby obchodzony w rocznicę wkroczenia wojsk radzieckich do Polski, posłowie PiS chcą uczcić 17 września nie tylko ofiary stalinowskich deportacji, lecz wszystkich Polaków, których "w wyniku zbrojnych działań, począwszy od XVII wieku, zmuszono do długoletniego pobytu na nieludzkiej ziemi".

Politykom PiS chodzi o wziętych przez Rosjan do niewoli polskich jeńców w XVII w., konfederatów barskich, uczestników insurekcji kościuszkowskiej, powstania listopadowego, powstania styczniowego oraz działaczy niepodległościowych represjonowanych w końcu XIX i na początku XX w. Dokument nie wymienia Polaków zesłanych na Syberię za działalność rewolucyjną (wśród nich był m.in. Feliks Dzierżyński).

W Polsce działa Związek Sybiraków skupiający zesłanych przez władze radzieckie. Od 1988 r. Ośrodek KARTA tworzył indeks dokumentujący losy obywateli II Rzeczpospolitej represjonowanych przez ZSRR po 17 września 1939 roku. Indeks zawiera obecnie 316 tys. biogramów udostępnianych w Internetowym Centrum Indeksu Represjonowanych oraz 1,2 mln biogramów w bazie roboczej. 8 maja br. Ośrodek KARTA podpisał umowę z Instytutem Pamięci Narodowej o przekazaniu tej instytucji Indeksu Represjonowanych. W dokumencie podkreślono, że IPN przejmuje od Ośrodka Karta "zobowiązanie, że los każdego z prześladowanych, o ile to tylko okaże się możliwe, Rzeczpospolita przedstawi imiennie, w ten sposób zapisując go w historii". (ike)