Wychowanie dla autobiografii

Wychowanie dla autobiografii

(2012-04-02)

W polskich autobiografiach kobiet często brakuje wyraźnego zaznaczenia własnego "ja". Podmiotowość autorki jest zanurzona, rozmyta w życiu rodzinnym – mówiono w czasie poniedziałkowego spotkania w Instytucie Badań Literackich PAN poświęconego nowej książce dr Tatiany Czerskiej "Między autobiografią a opowieścią rodzinną".

W polskich autobiografiach kobiet często brakuje wyraźnego zaznaczenia własnego "ja". Podmiotowość autorki jest zanurzona, rozmyta w życiu rodzinnym – mówiono w czasie poniedziałkowego spotkania w Instytucie Badań Literackich PAN poświęconego nowej książce dr Tatiany Czerskiej "Między autobiografią a opowieścią rodzinną".

W kobiecych autobiografiach anglosaskich autorki koncentrują się na własnym "ja", co można odczytywać jako świadectwo autoafirmacji, emancypacji. W Polsce autobiografia kobieca wciąż bardziej przypomina pamiętnik, opis faktów, osób i miejsc z przeszłości, związanych głównie z rodziną, za którą autorki starają się ukryć własne "ja".

- W centrum uwagi stoi rodzina, a nie autorka, bowiem taki jest model wychowywania, który przygotowuje kobietę do życia w rodzinie – mówiła prof. Inga Iwasiów. Zmiana w narracji autobiograficznej wymaga zmian w sposobie wychowania, bycia i myślenia. Kobieta musi poczuć wartość własnego "ja", własnej tożsamości, indywidualności, odrębności, niepowtarzalności.

Uczestniczki spotkania – przekonane feministki – zauważyły jednak, że nie ma mechanicznej zależności między wyzwoleniem kobiet a "wyzwolonymi" autobiografiami. Przykładem jest książka Danuty Wałęsy "Marzenia i rzeczywistość". Jej autorka - wychowana w bardzo konserwatywnym duchu i wciąż silnie związana z rodziną, Kościołem i polską tradycją - zdobyła się na autobiografię, w której bardzo wyraźnie akcentuje swoje "ja", rekonstruuje proces budowy własnej tożsamości. Danuta Wałęsa nie tylko wychodzi z cienia męża, ale też kreśli jego pozbawiony retuszu obraz. Na taki krok nie zdobyło się wiele feministek.(ike)