Czy to ja, czy sen

Czy to ja, czy sen

(2011-08-23)

W gdańskim wydawnictwie słowo/obraz terytoria ukazała się książka francuskiego pisarza i etnologa Michela Leirisa "Noce bez nocy i kilka dni bez dnia", będąca efektem spisywania przez ponad 40 lat własnych snów.

W gdańskim wydawnictwie słowo/obraz terytoria ukazała się książka francuskiego pisarza i etnologa Michela Leirisa "Noce bez nocy i kilka dni bez dnia", będąca efektem spisywania przez ponad 40 lat własnych snów.

"Śnienie było – obok podróżowania i pisania – jednym z najważniejszych zajęć w życiu Michela Leirisa. Jako sposób poszukiwania samego siebie stało się istotnym składnikiem jego wielkiego projektu autobiograficznego" – podkreśla polski wydawca książki.

Leirisa prześladowała obsesja spowiedzi - maksymalnie wiernego, prawdziwego opisu swego życia. Chciał - jak twierdził - "zachorować wskutek szczerości". Sądził, że szczerości sprzyja przekazywanie "w stanie surowym" zdarzeń, zaś szkodzi jej wszelkie przetwarzanie ich i subiektywizm pamięci.

Tomasz Szerszań na portalu dwutygodnik.com tak wytłumaczył znaczenie snów dla Michela Leirisa: "Pisząc, a następnie czytając własną autobiografię, rozpoznajemy i nie rozpoznajemy się równocześnie; podobnie jest, gdy pojawiamy się we własnym śnie. Ten moment konsternującego podobieństwa/niepodobieństwa – gdy Ja staje się Nim, gdy jestem równocześnie sobą i kimś obcym – zdaje się fascynować Michela Leirisa i uporczywie przywołuje pytania: kim jest to śnione Ja? Kim jest Ja autobiografii?".

Swoje sny pisarz zapisywał przez większość część życia na fiszkach z datami. Starał się odtworzyć maksymalnie wiernie szczegóły sennych zdarzeń, obrazów, rozmów, ich kolejność.
Jak przekonuje wydawca "Nocy bez nocy…", Leiris "doprowadził do perfekcji technikę notowania marzeń sennych, czyniąc z niej klasyczną formę literacką, a zarazem – jak zwykle – otwierając przed czytelnikiem wrota do własnych lęków i obsesji". (ike)